Wybory
Solidarni z Ukrainą - ми з Вами

Prof. Marian Kryszewski

Fot. Andrzej Romański

Prof. Marian Kryszewski urodził się 17 IV 1925 r. w Toruniu, w rodzinie inteligenckiej. W 1937 r. rozpoczął naukę w Liceum im. Mikołaja Kopernika. Edukację w liceum przerwała wojna, lecz uczył się dalej prywatnie. W okresie okupacji był więziony i zesłany do obozu pracy. Po wojnie, w lipcu 1945 r. zdał maturę i wkrótce rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UMK. Otrzymał indeks z numerem 1 tego Wydziału. Już na III r. studiów został zatrudniony na UMK jako zastępca asystenta. W 1950 r. na podstawie pracy magisterskiej o syntezie bromku winylu, napisanej pod kierunkiem prof. Antoniego Basińskiego, otrzymał tytuł magistra.

Po studiach M. Kryszewski rozpoczął pracę w Katedrze Fizyki Doświadczalnej UMK, kierowanej przez prof. Aleksandra Jabłońskiego. Rozpoczął wówczas badania interdyscyplinarne na styku chemii i fizyki, dotyczące luminescencji związków organicznych i roztworów polimerowych. W 1953 r. otrzymał subwencję PAN, dzięki której mógł rozwijać badania w zakresie fizyki i fizykochemii polimerów. Jego prace z dziedziny fotopolimeryzacji były pierwsze w Polsce i jedne z pierwszych na świecie. Wyniki badań były podstawą do uzyskania doktoratu w 1955 r. Następnie jako adiunkt wspomnianej Katedry zajął się badaniem zjawisk luminescencji w roztworach polimerowych.

W latach 1956-57 M. Kryszewski odbył staż naukowy w Centre de Recherches sur les Macromolecules w Strasburgu, gdzie zapoznał się z najnowszymi metodami naukowymi badań polimerów. W 1958 r. został mianowany docentem w KFD UMK. W tym samym roku przeniósł się do Łodzi i rozpoczął pracę na tamtejszej politechnice jako kierownik Katedry Fizyki Wydziału Chemii. Jego działalność naukowa doprowadziła do powstania na Politechnice Łódzkiej Instytutu Polimerów, którego został dyrektorem. W 1966 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1972 r. profesora zwyczajnego. W tym roku współtworzył Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi i rozpoczął pracę w tej placówce. W 1976 r. został członkiem korespondentem, a w 1989 r. członkiem rzeczywistym PAN. Od 1983 r. pracował także na Politechnice Łódzkiej. W 1995 r. przeszedł na emeryturę, lecz nadal jest aktywny naukowo i bierze udział w różnych projektach badawczych.

Prof. Kryszewski jest autorem i współautorem wielu ważnych publikacji naukowych. Jego dorobek badawczy obejmuje 350 publikacji oryginalnych, 3 książki i ponad 40 artykułów monograficznych przygotowanych na zamówienie renomowanych wydawnictw polskich i zagranicznych. Do najwartościowszych dzieł należy monografia "Półprzewodniki wielkocząsteczkowe", wydana w 1968 r., w której zostały przedstawione wyniki badań nad polimerami. Jako visiting professor wykładał w wielu prestiżowych uczelniach na świecie. Wypromował 44 doktorów.

Prof. M. Kryszewski jest członkiem Komitetu Fizyki i Komitetu Chemii PAN oraz kilku rad naukowych PAN. Posiada 22 patenty krajowe i zagraniczne. Wielokrotnie był wyróżniony odznaczeniami państwowymi i nagrodami wysokiej rangi. W 1970 r. jako pierwszy otrzymał Nagrodę im. Marii Skłodowskiej-Curie, przyznaną przez Prezydium PAN za wybitne osiągnięcia w chemii polimerów. Jest także doktorem honoris causa Politechniki Łódzkiej.

Prof. Kryszewski należy do najwybitniejszych fizykochemików w Polsce. Jest znanym w świecie specjalistą w dziedzinie polimerów i fizyki ciała stałego organicznego. Stworzony przez niego zespół naukowy kontynuuje prace badawcze w tych dziedzinach. Mimo przeniesienia się do Łodzi zawsze utrzymywał kontakty z fizykami toruńskimi. Brał również czynny udział w szkoleniu kadry naukowej UMK.