Wybory
Solidarni z Ukrainą - ми з Вами

Monografie i podręczniki

Janusz Bieniak,
Najstarsze kujawskie księgi ziemskie (1397-1408). Kolejność i chronologia kart,
Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007

Książka opisuje księgi brzeskie z lat 1398-1408, przedeckie z lat 1397-1408 i kowalskie z lat 1401-1402 oraz zawiera tablice kolejności kart wspomnianych ksiąg według ich obecnej sygnatury archiwalnej.

Niniejsze opracowanie to częściowa realizacja wcześniejszych zapowiedzi autora. Już w referacie na krakowskim sympozjum nauk pomocniczych historii w październiku 1993 r., zwrócił on uwagę na trudność, jaką dla genealogów-mediewistów stwarza chaos istniejący w obecnym stanie przechowywania w archiwach ksiąg sądowych z okresu średniowiecza. Chodzi o częste przemieszanie pierwotnej kolejności kart, wszywanie ich, lub ich wiązek, do ksiąg wcześniejszych bądź późniejszych, a nawet powstawanie całych ksiąg dissolutów. To prowadzi nie tylko do pomyłek w ustalaniu kolejności wydarzeń, ale przede wszystkim do błędnej identyfikacji osób, zwłaszcza w przypadku rodzin, w których imiona się powtarzały. Tym bardziej, że większość omyłkowo wszytych kart nie zawiera żadnej daty. Do chwili obecnej jedynym archiwum, w którym przeprowadzono rekonstrukcję właściwej kolejności wpisów, jest Archiwum Państwowe w Poznaniu. Genealodzy-mediewiści dzięki wieloletnim badaniom, znajomości osób oraz spraw mogą ustalić prawidłową kolejność kart w pozostałych archiwach. Autor od kilkudziesięciu lat prowadzi badania genealogiczne nad społeczeństwem Polski średniowiecznej i pracuje nad uporządkowaniem kolejności kart w najstarszych księgach kujawskich (zachowanych tylko z woj. brzeskiego) i łęczyckich, które przechowywane są w AGAD w Warszawie.

[Prof. dr hab. Janusz Bieniak jest byłym pracownikiem Instytutu Historii i Archiwistyki UMK.]