Kierunek: studia nad nauką i technologią (s2)
Studia nad nauka i technologią
Studia nad nauką i technologią (science and technology studies – STS) to interdyscyplinarny, zróżnicowany, dynamicznie rozwijający się obszar badań, który zajmuje się współczesną nauką, technologią oraz społeczeństwem. Współczesne społeczeństwa są w dużym stopniu determinowane przez naukę i technologie. Nie jesteśmy w stanie funkcjonować na obecnym poziomie rozwoju bez stałego korzystania z nowoczesnych technologii i ciągłej pracy naukowej, która je rozwija. Wszystko to wpływa na nierówności społeczne, definiuje codzienne relacje, kształtuje dominujące wartości i procesy polityczne. Podstawowe pytanie studiów na nauką i technologią brzmi: jak zbiorowości i nauka oraz technologia wzajemnie w danym czasie na siebie wpływają i jakie są tego konsekwencje.
W ramach kierunku przewidziane są zajęcia dotyczące: krytycznej analizy funkcjonowania instytucji naukowych i transferu wiedzy naukowej, oceny ryzyka technologicznego, społecznych wymiarów projektowania innowacji, analizy przekazów medialnych (dotyczących m.in. kontrowersji wokół zmiany klimatycznej, szczepionek, sieci 5G), zarządzania konfliktami naukowo-technologicznymi na linii eksperci – obywatele, inteligentnych miast, internetu rzeczy. Wśród wykładowców znajdą się specjaliści z kraju oraz badacze z uniwersytetów zagranicznych. W toku kształcenia realizowane będą również projekty badawcze, w których współpracować będę ze sobą prowadzący i studenci.
Studia nad nauką i technologią to kierunek prowadzony we współpracą z międzynarodową organizacją European Inter-University Association on Society, Science & Technology (ESST). ESST w ramach programu Erasmus+ jest siecią uniwersytetów europejskich (m.in. Madryt, Strasbourg, Maastricht, Ateny, Oslo, Trento), na których realizowane są programy z zakresu studiów nad nauką i technologią. Studenci będą mieli możliwość wyjazdu zagranicznego w ostatnim semestrze studiów do jednego z zagranicznych uniwersytetów europejskich, gdzie pod okiem tamtejszego opiekuna napiszą pracę magisterską. Dzięki współpracy z ESST kierunek studia nad nauką i technologią daje możliwość uzyskania podwójnego dyplomu (UMK i ESST).
Dlaczego warto wybrać studia nad nauką i technologią?
Studia nad nauką i technologią są pierwszym tego typu kierunkiem w Polsce. Z uwagi na rosnące znaczenie problemów związanych z postępem technologicznym i naukowym (nieplanowane konsekwencje wprowadzania innowacji czy degradacja środowiska), specjalistyczna wiedza na temat funkcjonowania instytucji naukowych oraz nowych technologii w społeczeństwie nabiera bardzo ważnego znaczenia. W wielu obszarach współczesnego rynku pracy wiedza o społecznych wymiarach nauki i technologii jest ponadto kluczowym i pożądanym elementem profilu absolwenta studiów wyższych. W ramach studiów absolwenci będą nabierać takich kompetencji jak ocena społecznych skutków wdrażania nowych technologii i konsekwencji rozwoju technologicznego (np. prowadzenie konsultacji społecznych), wspomaganie procesu tworzenia innowacji (np. analizy z zakresu user experience) czy analizowanie dyskursu publicznego (np. krytyczna analiza treści medialnych).
W ramach programu przewidziano między innymi następujące zajęcia:
Technology assessment i zarządzanie ryzykiem – W wielu krajach na świecie istnieją biura oceny technologii, będące instytucjami publicznymi działającymi na zlecenie parlamentów lub rządów danych krajów, mające za zadanie poddawanie ocenie eksperckiej różnego typu konsekwencji stosowania określonych technologii: zdrowotnych, biologicznych, środowiskowych, społecznych, kulturowych itp. Dopiero po przeprowadzeniu takiej procedury podejmowane są decyzje (ustawodawcze lub wykonawcze) odnośnie wdrażania i/lub rozwoju danej technologii, regulacji jej dotyczących itp. Celem zajęć będzie zapoznanie studentów z tradycją intelektualną i metodami zarządzania ryzykiem oraz historią i aktualnym kształtem oceny technologii, a także przećwiczenie w praktyce na wybranym przykładzie metod oceny technologii. Namysł nad technologiami, uwzględniający ich niepożądane skutki, jest fundamentem oceny technologii.
Laboratorium partycypacji – Celem zajęć jest zdobycie praktycznych umiejętności z zakresu metod, technik i narzędzi partycypacyjnych w obszarze powstawania i wykorzystania technologii. W trakcie zajęć studenci będą zapoznawać się z doświadczeniami polskimi i zagranicznymi związanymi z technologiami i poddawać je krytycznemu namysłowi. Będą także projektować proces partycypacyjny mierząc się z obecnymi wyzwaniami współczesnych społeczeństw demokratycznych w zakresie technologii.
Innowacja technologiczna w praktyce – Zdolność firm do innowacji to w dzisiejszych czasach jeden z kluczowych czynników sukcesu i budowania przewagi konkurencyjnej. Przedsiębiorstwa w różnych branżach od finansowej, przez handel i produkcję, aż po organizacje sektora publicznego stają się coraz częściej firmami technologicznymi i właśnie w tym obszarze szukają największych innowacji. Celem zajęć jest zdobycie teoretycznych podstaw i praktycznych umiejętności z zakresu projektowania produktów technologicznych, budowania wartości dla klienta, metodyk zwinnych (agile), inkrementalnego dostarczania rozwiązań technologicznych (scrum) oraz zderzania i testowania pomysłu na rynku przed budową pełnego produktu (MVP).
Smart city/smart community. Społeczno-technologiczne aspekty inteligentnego miasta – W ramach zajęć studenci zajmą się społeczno-kulturowymi, urbanistycznymi i technologicznymi wymiarami smart city. Zajęcia koncentrują się na zmapowaniu trendów związanych z koncepcją smart city zwłaszcza w obszarze jakości życia w mieście. Obserwując współczesne debaty technologiczne i społeczne w ramach studiów miejskich uczestnicy kursu zajmą się istotnymi elementami przyszłości miejskich społeczności.
Co po studiach?
Absolwenci kierunku studia nad nauką i technologią mogą znaleźć pracę w następujących sektorach:
Instytucje publiczne i organizacje III sektora – Konsultacje społeczne są ważnym aspektem funkcjonowania współczesnych organów samorządu lokalnego. W procesie włączania obywateli w decydowanie o przyszłości rozwoju społeczności lokalnych włączają się ponadto liczne organizacje pozarządowe. Studia nad nauką i technologią pozwalają zrozumieć, jaki wpływ nauka i technologia może mieć na mieszkańców miast, jak zmienić ich życie codzienne, a także zrozumieć ich obawy przed zmianami. Prowadzone przez nas zajęcia nauczą ponadto absolwentów projektowania i przeprowadzania procesu konsultacji społecznych w zakresie wdrażania innowacji oraz związanego z tym wielowymiarowego ryzyka dla funkcjonowania społeczności lokalnych.
Firmy technologiczne –Rozwijanie innowacji technologicznych usprawniających proces pracy czy mających na celu stworzenie atrakcyjniejszego produktu to główny kierunek rozwoju nowoczesnych przedsiębiorstw. Innowacji używają jednakże konkretni ludzie w konkretnych sytuacjach. Studia nad nauką i technologią wyposażają absolwentów w umiejętność nabywania wiedzy na temat społecznego używania konkretnych innowacji, a także wspomagania procesu tworzenia nowych rozwiązań technologicznych w oparciu o rzeczywiste zachowania użytkowników. Absolwenci studiów nad nauką i technologią mogą starać się o pracę w firmach, dla których rozwój innowacji jest kluczowy, a które jednocześnie prowadzą badania przedwdrożeniowe (np. z zakresu user experience).
Media – Nowoczesne technologie stanowią bardzo ważny temat zainteresowania współczesnych mediów. Media są istotnym elementem transferu wiedzy naukowej i technologicznej do zbiorowości. Od sposobu przekazu zależy status innowacji technologicznej w społeczeństwie Media skupiają się na kontrowersjach związanych z rozwojem naukowo-technologicznym (np. spory wokół szczepionek czy zmiany klimatycznej), ale także rozpalają wyobraźnię swoich odbiorców nowinkami technologicznymi. Absolwenci studiów nad nauką i technologią będą w stanie tworzyć zrozumiałe oraz kompetentne komunikaty prasowe na temat kontrowersji naukowo-społecznych, a także innowacji technologicznych.
Instytucje naukowe – Studia nad nauką i technologią są ważnym oraz dynamicznie rozwijającym się obszarem badań w uczelniach polskich i zagranicznych. Europejskie strumienie finansowania badań bardzo często kierowane są na projekty naukowe związane ze społecznymi aspektami rozwoju nauki i technologii. Studia nad nauką i technologią oferowane przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu dają możliwość rozwoju naukowego włączając studentów (poprzez seminaria magisterskie) w realizację badań prowadzonych przez wykładowców. Możliwość odbycia wyjazdu zagranicznego pozwala ponadto na nawiązanie kontaktów naukowych o charakterze międzynarodowym. Studiowanie w ramach kierunku będzie w związku z tym dobrym punktem wyjścia dla rozwijania w przyszłości kariery naukowej w ramach studiów doktoranckich bądź projektów naukowych.