Wiadomości

Uroczystość nadania auli Collegium Humanisticum UMK imienia Profesora Andrzeja Tomczaka oraz otwarcia poświęconej mu wystawy zatytułowanej „Szlakiem Profesora, prof. Andrzej Tomczak, 12.09.1922 - 8.02.2017” odbyły się 19 czerwca 2018 r. na UMK.

Uroczystość rozpoczęła się o godz. 11:00 w holu Collegium Humanisticum przy ul. Bojarskiego 1 (I piętro).

Autorkami wystawy, która powstała we współpracy z Archiwum UMK, są: dr hab. Marlena Jabłońska i dr Agnieszka Rosa (opracowanie merytoryczne) oraz Magdalena Tomczak-Kołomańska (opracowanie graficzne).

Andrzej Tomczak urodził się w  1922 r., zmarł w 2017 r. Jego dziadek prof. Kazimierz Twardowski, był profesorem Uniwersytetu Jana Kazimierza, twórcą polskiej filozofii uniwersyteckiej, a stryj Kazimierz Tomczak, był biskupem sufraganem łódzkim.
Druga wojna światowa przerwała naukę Andrzeja Tomczaka w łódzkim Liceum Humanistycznym. Kontynuował ją na tajnych kompletach, działając jednocześnie w konspiracji, najpierw w Związku Walki Zbrojnej, a następnie w Armii Krajowej. Po zdaniu tajnej matury sam zaczął uczyć młodzież w konspiracyjnym gimnazjum.
W 1945 r. rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Łódzkim, jednak za sprawą działalności konspiracyjnej szybko znalazł się pod obserwacją UB. Po roku, w ślad za swoim mistrzem, twórcą Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prof. Ludwikiem Kolankowskim, wyjechał do Torunia. Studia łączył z pracą na stanowisku asystenta i działalnością na rzecz wciąż organizującego się uniwersytetu. Wielokrotnie wspominał m.in. swoje wyjazdy na ziemie zachodnie i północne, skąd przywożono książki dla uniwersyteckiej biblioteki. Podczas jednego z nich cudem uniknął śmierci z rąk radzieckiego żołnierza.
W 1950 r. Profesor Tomczak obronił rozprawę doktorską. Po czym władze polityczne zmusiły go do opuszczenia UMK. Wrócił do Łodzi, podejmując pracę w Wojewódzkim Archiwum Państwowym. Dopiero zmiany polityczne w kraju umożliwiły mu powrót do pracy naukowej na UMK, gdzie w 1957 r. podjął pracę w Katedrze Archiwistyki i Nauk Pomocniczych. W 1964 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego, a wkrótce objął kierownictwo specjalizacji archiwistycznej na Wydziale Humanistycznym. Dzięki zaangażowaniu Profesora Tomczaka i licznym kontaktom naukowym z uczelniami i archiwami w Polsce i za granicą, archiwistyka stała się jednym z filarów toruńskiej szkoły historycznej - na początku lat 70-tych Instytut Historii stał się Instytutem Historii i Archiwistyki, jedyną wówczas taką jednostką w kraju. W 1974 r. Andrzej Tomczak uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1981 r. profesora zwyczajnego. Na emeryturę przeszedł w 1992 r., wciąż jednak aktywnie prowadząc badania naukowe i zajęcia ze studentami.
Dorobek Profesora liczy ponad 350 pozycji dotyczących archiwistyki, w tym organizacji i historii archiwów, historii politycznej Polski w XVI w., geografii historycznej i kartografii. Ważnym fragmentem życia naukowego Profesora Andrzeja Tomczaka był udział w  seminariach organizowanych przez Jana Pawła II w Castel Gandolfo.
Profesor był członkiem m.in. Polskiej Akademii Umiejętności, Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, Rady Archiwalnej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Aktywnie działał na rzecz upamiętnienia dziejów konspiracji w okresie II wojny, działał w Fundacji Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek, zasiadał w  Głównej Komisji Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu.
Profesor Andrzej Tomczak uhonorowany został Szczególnym Wyróżnieniem UMK Convallaria Copernicana. Był doktorem honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (2014 r.).